ลาภํ ลภิตฺวา หิ อิฏฺฐานิฏฺฐํ สุนฺทราสุนฺทรญฺจ วิตกฺเกเนว วินิจฺฉินาติ – ‘เอตฺตกํ เม รูปารมฺมณตฺถาย ภวิสฺสติ , เอตฺตกํ สทฺทาทิอารมฺมณตฺถาย , เอตฺตกํ มยฺหํ ภวิสฺสติ, เอตฺตกํ ปรสฺส, เอตฺตกํ ปริภุญฺชิสฺสามิ, เอตฺตกํ นิทหิสฺสามี’ติฯ เตน วุตฺตํ ‘‘ลาภํ ปฏิจฺจ วินิจฺฉโย’’ติฯ

ฉนฺทราโคติ เอวํ อกุสลวิตกฺเกน วิตกฺกิเต วตฺถุสฺมิํ ทุพฺพลราโค จ พลวราโค จ อุปฺปชฺชติฯ อิทญฺหิ อิธ ฉนฺโทติ ทุพฺพลราคสฺสาธิวจนํ ฯ อชฺโฌสานนฺติ อหํ มมนฺติ พลวสนฺนิฏฺฐานํฯ ปริคฺคโหติ ตณฺหาทิฏฺฐิวเสน ปริคฺคหกรณํฯ มจฺฉริยนฺติ ปเรหิ สาธารณภาวสฺส อสหนตาฯ เตเนวสฺส โปราณา เอวํ วจนตฺถํ วทนฺติ – ‘‘อิทํ อจฺฉริยํ มยฺหเมว โหตุ, มา อญฺญสฺส อจฺฉริยํ โหตูติ ปวตฺตตฺตา มจฺฉริยนฺติ วุจฺจตี’’ติฯ อารกฺโขติ ทฺวารปิทหนมญฺชุสโคปนาทิวเสน สุฏฺฐุ รกฺขณํฯ อธิกโรตีติ อธิกรณํ; การณสฺเสตํ นามํฯ อารกฺขาธิกรณนฺติ ภาวนปุํสกํ; อารกฺขเหตูติ อตฺโถฯ ทณฺฑาทานาทีสุ ปรนิเสธนตฺถํ ทณฺฑสฺส อาทานํ ทณฺฑาทานํฯ เอกโตธาราทิโน สตฺถสฺส อาทานํ สตฺถาทานํฯ กลโหติ กายกลโหปิ วาจากลโหปิฯ ปุริโม ปุริโม วิโรโธ วิคฺคโห, ปจฺฉิโม ปจฺฉิโม วิวาโทฯ ตุวํ ตุวนฺติ อคารววจนํ, ตฺวํ ตฺวนฺติ อตฺโถฯ

[964] อิญฺชิตานีติ อิญฺชนานิ จลนานิฯ อสฺมีติ อิญฺชิตเมตนฺติอาทีหิ สพฺพปเทหิ มาโนว กถิโตฯ อหนฺติ ปวตฺโตปิ หิ มาโน อิญฺชิตเมว, อยมหนฺติ ปวตฺโตปิ, เนวสญฺญีนาสญฺญี ภวิสฺสนฺติ ปวตฺโตปิฯ เสสนวเกหิปิ มาโนว กถิโตฯ มาโน หิ อิญฺชนโต อิญฺชิตํ, มญฺญนโต มญฺญิตํ, ผนฺทนโต ผนฺทิตํ, ปปญฺจนโต ปปญฺจิตํฯ เตหิ เตหิ การเณหิ สงฺขตตฺตา สงฺขตนฺติ จ วุจฺจติฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

นวกนิทฺเทสวณฺณนาฯ

(10.) ทสกนิทฺเทสวณฺณนา

[966] ทสกนิทฺเทเส กิเลสา เอว กิเลสวตฺถูนิฯ อาฆาตวตฺถูนิ ปเนตฺถ ‘‘อนตฺถํ เม อจรี’’ติอาทีนํ วเสน อวิโกเปตพฺเพ ขาณุกณฺฏกาทิมฺหิปิ อฏฺฐาเน อุปฺปนฺนาฆาเตน สทฺธิํ วุตฺตานิฯ

[970] มิจฺฉตฺเตสุ มิจฺฉาญาณนฺติ ปาปกิริยาสุ อุปายจินฺตาวเสน ปาปํ กตฺวา ‘สุกตํ มยา’ติ ปจฺจเวกฺขณากาเรน อุปฺปนฺโน โมโหฯ